Gister zocht ik het begrip neoplatonisme na omdat ik dat woord wilde gebruiken in mijn antwoord aan Diederik onder het stukkie getiteld Ich bin. Ik heb een tijdje zitten lezen in wat wiki’s.
En dan is het toch weer heel verrassend om te lezen dat de thema’s bij Plato en de latere Grieken de thema’s zijn die ik nooit als expliciet aanwezig heb ervaren als bekend in het westen en de laatste tijd vooral heb leren kennen door de ‘wijzen uit het Oosten’.
Ik heb weliswaar een tijd filosofie gestudeerd (ik heb naast mijn ene degelijke baan ooit een ouderwets kandidaatsdiploma bij elkaar gesprokkeld), maar in die tijd was er weinig dat ik me kon voorstellen bij het hoog intellectuele gekakel over immanent en transcendent. Dat kwam slechts binnen als woorden met een niet te duiden betekenis die mij vooral lieten weten dat ik mijn taalachterstand nog lang niet had ingehaald, kortom het had allemaal niks met mij te maken.
Maar ik dwaal af, een hardnekkige eigenschap van verloren schapen naar het schijnt.
Neoplatonisme, met als belangrijke vertegenwoordiger Plotinus. Wiki: “De verschillen met Plato zijn zo groot, dat men vroeger deze filosofie als voor een groot deel oosters geïnspireerd zag. Een keerpunt in deze was het artikel van E.R. Dodds uit 1928,[4] waarin hij aantoonde dat veel elementen uit deze filosofie wel degelijk terug te voeren zijn op de eerdere Griekse filosofie, vooral op Plato’s werk, met name diens Parmenides en Timaeus, en dat men dus oosterse invloed niet nodig heeft als bron om het neoplatonisme te ‘verklaren’.[5]”
En dan zie je in voetnootje 5 dat er iemand vast overtuigd was dat Plotinus was beinvloed door de Upanishads.
En zo heeft alles weer met alles te maken.
En wordt alleen dat duidelijk.
Zodra we ons in het veld van de begrippen begeven, zonder voortdurend en nauwgezet contact te houden met het ‘hier en nu’ (bijvoorbeeld in de vorm van ‘wat betekent dit voor jou, wat betekent dit voor mij, hebben we het wel over hetzelfde?) is het alsof we met ons hoofd in een mijnenveld zitten.
Terwijl ik dit typ hoor ik mezelf hardop zeggen ‘gelul’.
En was er het begin van de neiging deze alinea te schrappen.
En die neiging is overruled door…..
Ja, door wat eigenlijk?
Ik snuffel nog even rond, zoek een citaat van Sloterdijk over een ontwikkeling in de kijk op de subject object relatie waarover hij zegt dat als het subject niet wordt meegewogen er rare dingen gebeuren. (Dit is mijn herinnering en dat citaat vind ik niet terug, ach had ik hem maar als ebook).
Ben weer afgedwaald.
Ditmaal wat ronddolend in een vandaag een jaar geleden verschenen proefschrift over de waan, ter verkrijging van de graad van doctor in de Theologie:
“De waan is een grenservaring, verlies van innerlijk en intersubjectief houvast en tegelijk
opbouw van een systeem van betekenissen waar woorden steeds meer los
komen te staan van de referenten en de dingen waar naar ze verwijzen.”
En via dit werk gelezen over een geval van Roomse duiveluitdrijving waarna de uitvoerende priesters werden veroordeeld wegens doodslag. (Link).
Het gevoel van machteloosheid bij het niet lukken van communicatie kan leiden tot sterke reacties waarbij pogingen om de ‘oorzaak’ van deze machteloosheid weg te nemen wrede bijeffecten sorteren.
(Het onvermogen van iemand die schizofreen is, tot voor ons heldere communicatie wordt
dan eerst toegeschreven aan een bezetenheid door iets ongrijpbaars als de duivel, waarop
dan met veel geweld dat ongrijpbare dient te worden weggejaagd op een manier die
exorcisme heet. Operatie geslaagd, patiënt overleden).
Doet me denken aan die foto in Sloterdijk van een chirurg die zichzelf opereerde.
Het was in 1961 en ik herinner me niet daarover ooit eerder te hebben gehoord.
Opgezocht. Het was Leonid Rogozov, op een basis in Antarctica.
Raar eigenlijk dat als we het hebben over zelfonderzoek op het mentale en emotionele vak,
we ons niet direct vragen of er wel verdoving voorhanden is.
Dit zet me aan het denken.
We zullen zien.
